تأثیر رویکرد مشارکتی در تخصیص مالیات‌های استانی؛ تجربه اردبیل در طرح نشان‌دار کردن

به گزارش رسانه مالیاتی معتمدما ، شفافیت مالیاتی دیگر نه یک شعار ‌بلکه مطالبه‌ای حیاتی است. مطالبه‌ای که اعتماد عمومی و مشروعیت ساختارهای اداری را تعریف و تحکیم می‌کند. جامعه ایران نیز طی سال‌های اخیر با صدایی رسا خواستار دانستن سرنوشت ریال‌به‌ریال مالیات‌های پرداختی خود شده است. در پاسخ به این تحول ذهنی و انتظار روزافزون افکار عمومی، سازمان امور مالیاتی کشور جسورانه وارد عرصه‌ای نوین از حکمرانی اقتصادی شده است.تأثیر رویکرد مشارکتی در تخصیص مالیات‌های استانی؛ تجربه اردبیل در طرح نشان‌دار کردن

برای نخستین بار در تاریخ نظام مالیاتی کشور در سال 1403 طرح نوآورانه «نشان‌دار کردن مالیات« پلی میان مردم و پروژه‌های توسعه ملی ایجاد کرده است. پلی که مودیان را از نقش سنتی یک پرداخت‌کننده منفعل به مشارکت‌کننده‌ای آگاه و تأثیرگذار در مسیر آبادانی ایران ارتقا می‌دهد. این ابتکار، مبتنی بر اراده ملی، پشتوانه قانونی و خواست مردم، حالا در دومین سال اجرا با گستره‌ای فراتر و افقی روشن‌تر ادامه یافته تا شفافیت، پاسخگویی و سرمایه اجتماعی بیش از پیش محقق شود.

در نخستین سال اجرای این طرح، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان از درآمدهای مالیاتی با مشارکت ۳۶۳ هزار مؤدی مالیاتی به تأمین مالی حدود ۲۰۰۰ پروژه ملی و استانی اختصاص یافت. این آمار نشان از استقبال مناسب مردم و مؤدیان از مدل جدید حکمرانی مالیاتی دارد. در حوزه‌های مختلف، بیشترین تخصیص منابع به ترتیب به پروژه‌های حمل‌ونقل و راه‌سازی، آموزش و پرورش، منابع آب و محیط زیست، بهداشت و درمان و آموزش عالی صورت گرفت. به عنوان نمونه، هر یک از حوزه‌های حمل‌ونقل و آموزش و پرورش سهمی بالغ بر ۱.۲ همت از این مالیات‌ها داشتند و در حوزه بهداشت نیز بیش از ۷۵۰ میلیارد تومان به پروژه‌های درمانی و سلامت اختصاص یافت. نکته قابل توجه اینکه این طرح توانست ۹۰ درصد از ظرفیت مالیاتی استان تهران را به سمت ۱۶ استان محروم کشور هدایت کند که نمادی از عدالت‌محوری در تخصیص منابع مالیاتی است.

در ادامه اجرای این سیاست در سال ۱۴۰۴ سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور، فهرستی از پروژه‌های قابل انتخاب در سطح کشور را منتشر کرد که شامل ۸۸۱ پروژه در حوزه‌های گوناگون است. کل اعتباری که برای این پروژه‌ها پیش‌بینی شده 18 هزار و 200 میلیارد ریال تومان است. بر اساس آمار رسمی، ۴۹ درصد از این پروژه‌ها در حوزه آموزش و پرورش قرار دارد که ۱۳ درصد از مجموع اعتبارات را به خود اختصاص داده‌ است. در حوزه حمل‌ونقل و عمران شهری و روستایی نیز با وجود سهم ۱۳ درصدی از تعداد پروژه‌ها، بیشترین میزان اعتبار یعنی ۲۹ درصد به این بخش تعلق گرفته است. پروژه‌های حوزه آب، کشاورزی و محیط زیست نیز با تنها ۵ درصد از کل پروژه‌ها، ۱۹ درصد از اعتبارات را جذب کرده‌اند که نشان‌دهنده هزینه‌بر بودن پروژه‌های این حوزه است.

به منظور بررسی میدانی کیفیت اجرای طرح «نشان‌دار کردن مالیات» و اثرات آن در سطح استان‌ها، گفت‌وگویی اختصاصی با آقای داریوش سرخانی‌مقدم مدیرکل امور مالیاتی استان اردبیل صورت گرفته است.

سرخانی‌مقدم، مدیرکل امور مالیاتی استان اردبیل، در تشریح دستاوردهای این اداره کل در اجرای طرح «نشان‌دار کردن مالیات» طی سال ۱۴۰۳ اظهار داشت: با مشارکت چشمگیر هفت هزار و ۳۰۰ نفر از مودیان استان، بیش از ۴۷ درصد اعتبار مورد نیاز جهت تکمیل و بهره‌برداری از ۱۶ پروژه و طرح نیمه‌تمام معادل یک هزار و ۴۶۰ میلیارد ریال از محل پرداخت‌های مالیاتی و بر پایه انتخاب مستقیم این مودیان تأمین شده است.

 وی افزود: این رویکرد مشارکت‌محور نه تنها زمینه تسریع در روند توسعه عمرانی استان را فراهم ساخته، بلکه نقشی کلیدی در تحقق عدالت و شفافیت در توزیع و تخصیص بهینه منابع عمومی ایفا نموده است.

مدیرکل امور مالیاتی استان اردبیل با اشاره به برنامه عملیاتی استان در سال ۱۴۰۴ خاطرنشان کرد: برای تکمیل ۳۴ پروژه نیمه‌تمام استان، به اعتباری معادل سه هزار و ۹۲۰ میلیارد ریال نیاز است. این پروژه‌ها شامل احداث و توسعه تونل‌ها و راه‌ها، ساخت مدارس و فضاهای آموزشی، سالن‌های ورزشی، مراکز انتظامی و کلانتری، تأسیسات فاضلاب و آبرسانی، و همچنین راه‌اندازی تأسیسات برق در مناطق مختلف استان خواهد بود.

سرخانی‌مقدم با اشاره به تأکیدات ریاست محترم جمهوری بر ضرورت توسعه نهضت مدرسه‌سازی تصریح کرد: از مجموع ۳۴ پروژه نیمه‌تمام استان، ۲۳ پروژه به احداث، تکمیل و تجهیز مدارس در نقاط مختلف استان اختصاص یافته است.

وی افزود: اعتبار مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها، بالغ بر ۷۵۰ میلیارد ریال است که این میزان از طریق مشارکت مستقیم مودیان مالیاتی و در قالب طرح «نشان‌دار کردن مالیات» تأمین خواهد شد.

وی بیان کرد: امسال به ترتیب ۵۰۰ میلیارد ریال برای احداث و تکمیل تونل حیران، ۴۰۰ میلیارد ریال برای تکمیل راه ارتباطی سربند-پارس‌آباد، ۵۰۰ میلیارد ریال برای تکمیل محور اردبیل- مشگین‌شهر هزار میلیارد ریال برای تکمیل برج آب‌گیر جهت افزایش ظرفیت تا یک متر مکعب برای شرکت آب منطقه‌ای استان، ۱۵۰ میلیارد ریال جهت ایجاد تأسیسات فاضلاب روستایی به شرکت آب و فاضلاب استان، ۵۰ میلیارد ریال برای خطوط و پست فوق توزیع برق آغدام، ۲۷۰ میلیارد ریال برای احداث و تکمیل دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی ۱۹۰ میلیارد ریال برای احداث کلانتری در مشگین‌شهر و مجموعاً ۸۴ میلیارد ریال برای احداث سالن ورزشی در اندبیل خلخال و سالن ورزشی آسیه اردبیل از محل پرداخت‌های مالیاتی مودیان و با انتخاب آن‌ها اختصاص یافته است.

اجرای طرح «نشان‌دار کردن مالیات» در استان اردبیل، نقطه‌عطفی در تحول حکمرانی مالیاتی مبتنی بر شفافیت، مشارکت مردم و پاسخگویی عملی به مطالبه عمومی محسوب می‌شود. تجربه موفق جلب مشارکت بیش از هفت هزار و ۳۰۰ مودی و هدایت مستقیم منابع مالیاتی به پروژه‌های اولویت‌دار استان صرفاً به‌معنای تکمیل زیرساخت‌ها نیست، بلکه نشانه ارتقای بلوغ اجتماعی و اعتمادی است که امروز میان مردم و نظام مالیاتی برقرار شده است.

بررسی عینی روند تخصیص اعتبارات و پیشرفت پروژه‌ها حاکی از آن است که این مدل جدید بستری موثر برای عدالت در توزیع منابع، تقویت سرمایه اجتماعی و تسریع روند توسعه پایدار فراهم آورده است. همچنین تداوم حمایت و همراهی مودیان در سال ۱۴۰۴ و تمرکز بر پروژه‌هایی در حوزه آموزش، حمل‌ونقل، سلامت و زیرساخت‌های حیاتی چشم‌اندازی روشن برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان و افزایش بهره‌وری سرمایه عمومی ایجاد خواهد کرد.

شایان ذکر است تجربه اردبیل الگویی شایسته برای تعمیم کشوری این نوآوری و تعمیق مشارکت فعال شهروندان در فرآیند توسعه است؛ الگویی که می‌تواند اعتماد و رضایت عمومی را به عنوان مهم‌ترین سرمایه اجتماعی نظام اداری تقویت کرده و بسترساز رونق اقتصادی و ارتقای رفاه عمومی باشد. بی‌تردید استمرار این مسیر، دستیابی به اهداف عالی عدالت، شفافیت و توسعه متوازن را بیش از پیش در دسترس قرار خواهد داد.

منبع : رسانه مالیاتی ایران

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

خانه پرتال سازمانیورود | ثبت نامتماس با ما